The Millennials Life

Đã từng có thời điểm mà trào lưu vừa ăn vừa ghi hình (mukbang) thu hút triệu người xem. Nhưng bây giờ, mukbang có vẻ đã thành “chuyện xưa cũ” và dần nhường chỗ cho những video gongbang – vừa học vừa ghi hình.

Điều gì đã khiến những video học bài / đọc sách tưởng chừng như buồn chán nhưng lại thu hút người xem như thế?

Gongbang là gì?

Lần đầu xuất hiện vào năm 2018, gongba là tên gọi của những video “study with me” ghi lại cảnh học tập yên tĩnh của một cá nhân nào đó. Gongbang là từ kết hợp của cụm “gongbu bangsong” – trong tiếng Hàn có nghĩa là “trình chiếu học tập.”

Mặc dù các đoạn gongbang ở các kênh là khác nhau về hình thức và thời lượng, nhưng chúng đều có chung ý tưởng: một người phát trực tiếp đang học tập chăm chỉ trong vài giờ liền, với một chiếc đồng hồ cho thấy họ đã học được bao lâu luôn được hiển thị trên màn hình.

Có gì trong những video gongbang?

Không chỉ riêng mỗi giới trẻ Hàn Quốc, hàng nghìn người trên thế giới đang tỏ ra thích thú với việc ngồi ngắm một người đang ngồi học hay làm việc trong im lặng.

Một số người chọn view học bài cạnh bên những khung cửa sổ lắp đầy tuyết trắng, số khác lại quay video dưới ánh sáng mờ trong thư viện trường học vào tối muộn. Nhiều video sáng tạo hơn khi chèn âm thanh mưa rào nhẹ nhàng, những bản nhạc Lo-fi trầm bổng, hay âm thanh trắng cản mọi tiếng ồn bên ngoài.

Video gongbang thường bắt đầu với hình ảnh một người ngồi trên bàn học, đôi khi được quay rõ mặt hoặc bị cố tình che đi. Thỉnh thoảng trên góc màn hình sẽ có phần đếm thời gian. Những người phát gongbang hầu như không bao giờ kết nối với khán giả của họ. Họ đơn giản chỉ phát đi hình ảnh của mình khi đang học bài suốt nhiều giờ liền, lâu lâu lại lật một trang sách, lắm lúc lại gõ gõ vài dòng tìm kiếm trên máy tính.

Thời lượng của những đoạn video này đôi khi có thể kéo dài tới 12 tiếng đồng hồ, nhiều video gongbang thu hút tới hàng trăm nghìn lượt xem.

Người phát gongbang đã nghĩ ra ý tưởng phát đi điều mà hầu hết mọi người cho là nhàm chán như thế nào?

Hóa ra, một số người phát gongbang như một cách để chứng tỏ với cha mẹ mình rằng họ đang học bài, thay vì phí thời gian vào việc khác. Còn số khác lại quyết định dùng cách này như một công cụ tự tạo động lực, vì người ta khó mất tập trung hơn khi họ biết rằng đang có người quan sát mình.

Sự phổ biến của những đoạn video trực tiếp dường như nhàm chán này có liên hệ mật thiết với văn hóa Hàn Quốc. Việc học không phải là chuyện đùa ở xứ sở Kim chi, khi có những học sinh bỏ ra tới 18 giờ để ôn tập chuẩn bị cho các bài kiểm tra quan trọng, chẳng hạn như kiểm tra đầu vào đại học.

Một số người phát gongbang khi học bài như một cách tạo động lực. Mỗi khi họ xao lãng, những người xem video của họ sẽ nhắc nhở rằng họ cần quay trở lại với bài học.

Vì sao người người nhà nhà xem gongbang?

Có nhiều lý do dẫn đến thành công bất ngờ của gongbang. Nhiều người thường xem video này để thư giãn và lấy động lực.

Những người phải đi thi một mình thường xuyên phải đối chọi với cảm giác cô đơn khi học bài một mình. Bằng việc xem gongbang và tán gẫu trong thời gian thực, người xem có thể duy trì động lực và có cảm giác mình thuộc về một cái gì đó. Họ cũng có thể chia sẻ nhiều mẹo vặt trong việc học và thông tin về các bài kiểm tra thông qua những lời bình luận.

Người phát gongbang với cái tên “The man sitting next to me” chia sẻ với tờ The Korea Herald.

Bên cạnh đó, gongbang còn thịnh hành trong dịch COVID-19. Học sinh, sinh viên phải học từ xa trong nhiều tháng trời và việc xem gongbang khiến họ có cảm giác như đang có “bạn đồng hành” trong thời gian phải học từ xa do đại dịch.

Tôi chưa bao giờ gặp những người phát gongbang ở ngoài đời, nhưng họ đã trở thành những người bạn học tốt của tôi.

Một người xem gongbang nói với tờ The Korea Herald.

Trong thời đại mà mạng xã hội, điện thoại di động và mạng Internet nói chung đem lại vô số sự xao lãng đối với học sinh, thì các video gongbang đã trở thành một dạng hỗ trợ trực tuyến, giúp họ cảm thấy bớt cô đơn trong quá trình khó nhằn và đôi lúc buồn tẻ này. Thêm vào đó, thường thì người ta sẽ cảm thấy có sự ganh đua khi có người “ngồi vào bàn” học cùng nên các video gongbang mang lại cho mọi người động lực và tập trung vào việc học hơn.

Một số người phát gongbang cũng livestream lúc mình ngồi học, khiến họ và người xem giống như tạo thành một nhóm học tập giữa những người xa lạ vậy. Cả người quay video và người xem đều có thể chia sẻ những bí quyết học tập và động viên lẫn nhau.

Ngoài cảm giác có người học cùng, nhiều người xem còn cho biết, họ thấy dễ chịu khi nhìn góc học tập sạch sẽ, gọn gàng của người khác.

Không chỉ Hàn Quốc, gongbang đã phát triển “ờ mây zing gút chóp” thế nào trên thế giới?

Hơn 4,000 video gongbang Hàn Quốc đã được đăng tải lên YouTube chỉ trong năm nay, và con số này vẫn chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Không chỉ dừng lại ở đó, gongbang đang thu hút sự chú ý nhiều hơn từ các quốc gia khác trên toàn thế giới. Bên cạnh những người tiên phong ở Hàn Quốc thì còn có những người sáng tạo video gongbang ở Anh, Singapore, Scotland và thậm chí cả Argentina.

Tham khảo: Vice, Vietnam+

Xem thêm:
7 kênh podcast kể bạn nghe chuyện Việt
#Nghĩ: Kỷ nguyên livestream – khát khao nhìn cuộc sống thật phía sau màn hình
#KhôngQuạu: Bên trong sự giàu có “giả trân” của các influencer