Fashion

Trang phục mang sắc vàng – đẳng cấp của bậc vua chúa

Trong văn hóa phương Đông, màu vàng chính là biểu tượng của sự quyền quý. Màu vàng chính là sắc phục chính của bậc vua chúa. Qua mỗi đời vua, cũng như kiến trúc trong cung đình cũng đều mang một sắc vàng quý phái, sang trọng cùng một bề dày lịch sử phong phú.

Khi nhắc đến những ông vua và hoàng đế, mọi người đều nghĩ ngay đến hình ảnh những bộ trang phục màu vàng được khoác lên những người này. Từ phim ảnh cho đến lịch sử cũng đều khắc họa hình ảnh như vậy, nhưng liệu có bao giờ bạn thắc mắc tại sao cứ nhất định phải là màu vàng mà không phải màu khác chưa?

Phân chia giai cấp xã hội bằng màu sắc

Trong lịch sử Châu Á, màu sắc không chỉ đại diện cho một ý nghĩa nhất định mà còn mang hàm ý phân chia những tầng lớp khác nhau trong xã hội.

Điều này bắt nguồn từ thời triều Chu của Trung Quốc (năm 1046 – 256 trước Công Nguyên). Thời bấy giờ đã có một hệ thống rõ rệt phân chia màu sắc, chất liệu và hoa văn của phục trang cho từng giai cấp trong xã hội.

Chân dung vua Minh Mạng được phóng tác lại

Sắc màu của bậc vua chúa

Việc chọn màu sắc bị ảnh hưởng khá nhiều của thuyết Ngũ hành.

Thuyết Ngũ hành được hoàn thiện vào thời đầu triều đại nhà Hán. Thuyết này phân chia vạn vật theo năm nguyên tố: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Trong đó, Thổ nằm ở vị trí trung tâm, cũng là vị trí trọng yếu. Tương tự, mỗi màu sắc được gán cho một nguyên tố riêng. Chiếu theo thuyết Ngũ hành thì màu vàng ứng với Đất (Thổ). Vì vậy, người xưa cho rằng đây là màu phù hợp để đại diện cho quyền uy của thiên tử.

Sử chép rằng, cuối triều Lý (1010-1225), đặc biệt từ năm 1182 trở đi, triều đình cấm dân chúng mặc áo màu vàng. Từ đó cho tới khi chế độ quân chủ kết thúc năm 1945, màu vàng luôn đồng nghĩa với “màu chí tôn thiên tử” qua các triều đại.

Vua Càn Long

Chính vì là màu vương giả nên chỉ có bậc thiên từ mới được “ngự” trong hoàng bào.

Đẳng cấp của từng loại vàng

Theo quan niệm xưa, sắc vàng chính thống (hoàng) gồm màu đất sét vàng (hoàng thổ) và vàng nghệ. Vàng chính thống tức màu vàng rực rỡ nhất, màu vàng của mặt trời ban trưa. Sắc độ này trong trang phục cung đình được coi là chính hoàng.

Thứ đến là màu vàng lông chim yến, hay còn gọi là vàng hoàng yến. Tông vàng này thì nhạt hơn và thường chỉ dùng cho hoàng đế hoặc hoàng thái hậu.

Đẳng cấp vàng thứ hai là màu vàng lửa (hỏa hoàng). Đây là màu da cam hay màu của vỏ quả quýt. Sắc vàng này thường được dùng cho: Hoàng hậu, Hoàng thái tử, trưởng công chúa và thân vương.

Mỹ Lương Công chúa, và hai nữ hầu. Bà mặc áo Nhật Bình màu hỏa hoàng. Ảnh: Robert Moore/National Geographic

Ngoài ra, sắc vàng màu da đồng (cổ đồng) được dành cho tứ trụ triều đình là các quan văn võ đầu triều.

Hoàng hậu duy nhất được mặc trang phục màu vàng

Trong lịch sử Việt Nam, màu vàng là dành cho thiên tử, nhưng chỉ có duy nhất một vị Hoàng hậu được đặc cách sử dụng, đó chính là Nam Phương Hoàng Hậu

Trong cuốn hồi ký Con rồng An Nam, vua Bảo Đại viết:

Tôi đã chọn tên trị vì cho bà hoàng hậu mới, là Nam Phương. Nam Phương có nghĩa là hương thơm của miền Nam. Và, tôi ra một chỉ dụ đặc biệt cho phép bà được phục sức màu vàng – màu dành riêng cho Hoàng đế.

Nam Phương Hoàng Hậu

Phẩm vàng cực đắt đỏ: Nghệ tây Saffron

Lý do màu vàng là màu dành riêng cho vua chúa, một phần, vì màu nhuộm của nó đắt đỏ.

Thời cổ đại, nụ chùa không phải là thứ duy nhất tạo vải màu vàng tươi. Một loại chất tạo màu khác, cho màu đẹp nhất là nghệ tây Saffron.

Từ xa xưa nghệ tây đã rất đắt.. Cần khoảng 1.000 bông hoa để tạo ra một ounce nghệ tây.

Mặc dù giá thành cao, nghệ tây được sử dụng làm thuốc nhuộm vải. Đặc biệt là ở Trung Quốc và Ấn Độ. Quần áo nhuộm bằng nghệ tây theo truyền thống chỉ dành cho các tầng lớp quý tộc. Ví dụ, các nhà sư đạo Phật và đạo Hindu. Họ mặc quần áo màu vàng nghệ như một dấu hiệu của địa vị.

Theo Harper’s Bazaar Vietnam

Bình Viết Gì

Sharing Good Stuff

Recent Posts

#Nghĩ: Những ngày không dùng mạng xã hội sẽ dạy ta được điều gì?

Ngày càng nhiều người lựa chọn việc giảm tần suất sử dụng hay bỏ hẳn…

19 giờ ago

Á hậu Phạm Hồng Thuý Vân gia tăng thu nhập bằng cách tạo ra giá trị cho xã hội

Trong tập 5 của podcast Extra Money, chúng ta đã được nghe những chia sẻ…

2 ngày ago

Lễ hội âm nhạc Waterbomb Việt Nam sẽ diễn ra vào 2025

Cùng chúng tôi cập nhật về lễ hội âm nhạc Waterbomb sắp đến mảnh đất…

2 ngày ago

Chuyện tình nhà Trần (P.5): Chiêu Minh Đại Vương – Trần Quang Khải và mối nhân duyên với Phụng Dương công chúa

Thời Trần không những nổi tiếng với các chiến công hiển hách trong việc chống…

3 ngày ago

MAYonair: Để trở thành phiên bản tốt hơn nhưng không đánh mất bản sắc vốn có

Nữ ca sĩ/rapper MAYonair (tên thật là Hoàng Hương Quỳnh Mai), là một cái tên…

4 ngày ago

Giữa cơn bão Yagi, tình người vẫn sáng ngời

Cơn bão Yagi đổ bộ vào Việt Nam đã để lại nhiều hậu quả, tổn…

5 ngày ago