Triển lãm Tranh chân dung – Một lịch sử rút gọn của hội hoạ, khai mạc vào ngày 19.10 tại không gian thân mật của phòng tranh tư nhân Eight Gallery, đã đưa người xem vào một hành trình khám phá sự phát triển của nghệ thuật chân dung Việt Nam.
Với sự góp mặt của 32 họa sĩ – từ các bậc thầy thuộc thế hệ Mỹ thuật Đông Dương đến những gương mặt trẻ trung và năng động hiện nay, Tranh chân dung – Một lịch sử rút gọn của hội hoạ là tập hợp của những bức vẽ đa dạng về phong cách, chất liệu, và cái nhìn riêng biệt về nghệ thuật của từng tác giả.
Từ những nét vẽ tinh tế và sâu lắng, người xem có dịp chiêm ngưỡng không chỉ vẻ đẹp bề ngoài mà còn tiếp cận đến thế giới nội tâm phức tạp và phong phú của mỗi nhân vật được khắc họa. Bên cạnh đó, từng tác phẩm còn là lời phản ánh chân thật về cái nhìn và cảm nhận của những người nghệ sĩ đối với con người và cuộc sống, qua những giai đoạn chuyển mình của thời đại.
Khuôn mặt con người luôn được xem là nơi chứa đựng nhiều năng lực biểu cảm nhất. Khi họa sĩ chọn vẽ chân dung, họ không chỉ đơn giản là ghi lại hình dạng mà còn cố gắng thổi hồn vào tác phẩm, khiến nó trở nên sống động, có khả năng truyền tải những tầng ý nghĩa khác nhau.
Khi sáng tác một bức chân dung, mỗi nét cọ, màu sắc, và bố cục đều mang trong đó một sự kết hợp tinh tế giữa cái thực và cái cảm, giữa hình thức và nội dung. Qua đó, tranh chân dung không chỉ dừng lại ở việc tái hiện vẻ ngoài mà còn chạm tới những cảm xúc, tư duy, và thậm chí cả mâu thuẫn nội tại của con người.
Đây chính là lý do khiến nhiều họa sĩ, dù đi theo các trường phái khác nhau – từ hiện thực đến ấn tượng, siêu thực hay trừu tượng – đều bị cuốn hút vào thể loại này.
Ngoài ra, thể loại này còn phản ánh sự biến đổi theo lịch sử. Qua từng thời kỳ, cách nhìn nhận và đánh giá con người của các họa sĩ cũng thay đổi theo. Điều này cho thấy rằng tranh chân dung không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một tư liệu, phản ánh cái nhìn của con người về chính mình qua các giai đoạn chuyển biến của xã hội.
Tranh chân dung cũng cho phép người họa sĩ truyền tải quan điểm của chính họ về con người và sự vật xung quanh. Khi sáng tác, họ không chỉ mô tả nhân vật mà còn thể hiện cái nhìn cá nhân, những góc khuất và câu chuyện đằng sau từng khuôn mặt.
Aristotle từng nói rằng: “Chỉ ý nghĩa bên trong của sự vật mới tạo nên thực tại chân chính.” Và qua bức chân dung, những người nghệ sĩ khẳng định thực tại của riêng mình, lồng ghép những quan điểm, triết lý sống, và thậm chí là một phần nội tâm trong đó.
Vì thế, mỗi bức tranh chân dung, dù là vẽ người khác, đều ít nhiều trở thành một bức “tự họa” của họa sĩ, một cuộc đối thoại thầm lặng giữa tác giả và người xem, nơi họ chia sẻ những suy tư về bản chất của con người và ý nghĩa của cuộc sống.
Tranh chân dung – Một lịch sử rút gọn của hội hoạ là một hành trình nghệ thuật độc đáo, quy tụ 32 họa sĩ từ nhiều thế hệ khác nhau, tạo nên một bức tranh tổng quan đa dạng về lịch sử và phong cách hội họa Việt Nam.
Trưng bày trên 3 tầng lầu, với tổng cộng 84 bức tranh trải dọc các bức tường, triển lãm đưa người xem qua nhiều sắc thái khác nhau của nghệ thuật chân dung. Các bức tranh bao gồm tác phẩm của các bậc thầy trong nền Mỹ thuật Đông Dương, và các họa sĩ thế hệ trẻ đầy sáng tạo.
Các hoạ sĩ bao gồm: Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Tiến Chung, Trần Văn Cẩn, Bùi Xuân Phái, Thái Tuấn, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên, Lưu Công Nhân, Nguyễn Trung, Nguyễn Quân, Đinh Cường, Lê Đại Chúc, Lê Huy Tiếp, Võ Tá Hùng, Phùng Quốc Trí, Vũ Hòa, Đặng Xuân Hoà, Hà Trí Hiếu, Hồng Việt Dũng, Đỗ Hoàng Tường, Hoàng Hồng Cẩm, Phạm An Hải, Đặng Đức Thành, Nguyễn Minh Thành, Hải Anh, Bùi Suối Hoa, Nguyễn Thị Hiền Linh, Nguyễn Thị Châu Giang, Lý Trần Quỳnh Giang và Dương Thuỳ Dương.
Chất liệu được sử dụng rất phong phú, từ sơn dầu trên toan và bìa carton, màu nước và chì màu trên giấy, đến màu nước trên lụa, bột màu (gouache), phấn màu, và chì. Sự đa dạng về chất liệu này góp phần tạo nên chiều sâu cho mỗi bức chân dung, mang lại một cảm giác sống động và gợi cảm cho người xem. Từng bức tranh là một cách tiếp cận và biểu đạt riêng của nghệ sĩ, từ những nét vẽ mềm mại, thanh thoát của màu nước trên lụa đến độ sâu lắng, sắc nét của sơn dầu trên toan.
Phần lớn các tác phẩm là tranh tự họa, hoặc chân dung của người thân, gia đình, hay hàng xóm, mang lại một cảm giác gần gũi, thân thuộc; hoặc cũng có thể là bất kỳ chủ thể nào khác, tiêu biểu như bức Chân dung Phật, 2012 của họa sĩ Nguyễn Minh Thành chẳng hạn.
Mỗi bức chân dung là cách để họ thể hiện tài năng của mình, cũng như tạo dựng một sự quan sát tinh tế của nghệ sĩ đối với những người xung quanh họ.
Đơn cử như bức họa Cô Mơ của hoạ sĩ Nguyễn Tiến Chung. Đây là một bức chân dung mô tả hình ảnh một phụ nữ dân tộc với trang phục truyền thống. Sử dụng chất liệu sơn dầu, người họa sĩ đã thể hiện rõ những chi tiết tinh tế trong trang phục cũng như vẻ điềm đạm trên gương mặt. Cách phối màu nhẹ nhàng, nhã nhặn, mang lại cảm giác bình yên và gần gũi.
Chân dung Vinh của hoạ sĩ Bùi Xuân Phái là một tác phẩm đặc trưng với phong cách hội họa trầm lặng, gần gũi với nghệ thuật đương đại Việt Nam. Sự tối giản trong chi tiết nhưng sâu sắc về mặt biểu đạt cảm xúc làm nên sự đặc biệt của bức tranh.
Bức collage Vẻ đẹp của tôi trong tình yêu của hoạ sĩ trẻ Nguyễn Thị Châu Giang nổi bật với một phong cách độc đáo hơn, có sự phá cách trong cách vẽ các khuôn mặt người phụ nữ qua nhiều khung hình. Cách phối màu mạnh mẽ, với các gam màu lạnh và nóng đối lập, thể hiện sự phức tạp trong tâm hồn và cảm xúc của người phụ nữ đấy. Tác phẩm này không chỉ là sự mô tả chân dung, mà còn là một câu chuyện về bản sắc, tình yêu và sự thay đổi.
Tranh chân dung – Một lịch sử rút gọn của hội hoạ không chỉ là một không gian để chiêm ngưỡng các tác phẩm nghệ thuật mà còn là một cơ hội để người xem lắng đọng, cảm nhận sự phức tạp và đa chiều của nghệ thuật chân dung Việt Nam qua các thời kỳ và phong cách khác nhau.
Một số thông tin về triển lãm Tranh chân dung – Một lịch sử rút gọn của hội hoạ:
Xem thêm những bài viết khác dưới đây:
Những điều nhỏ nhặt mà nữ giới thường hay làm hoặc có sẵn trong thâm…
Đôi khi, những thức uống mà ta quen miệng gọi mỗi lần vào một quán…
Trong đây là 10 nghịch lý để thách thức cách suy nghĩ thông thường của…
Sự hiện diện của thực dân Pháp không chỉ giới hạn ở chính trị, mà…
Sau đây là những "sát thủ" thường đe doạ đến năng suất của một tổ…
Những tác phẩm của Trương Hán Minh, như là lời tự tình với cội nguồn văn…