The Millennials Life

Trẻ con đi học, còn #NgườiLớnĐiLàm cùng chuỗi bài viết chia sẻ kinh nghiệm và tổng hợp các bí quyết hữu ích nơi công sở của TML.

Chúng ta thường hay đặt câu hỏi rằng mình thích làm việc trong một công ty hoặc môi trường làm việc ra sao, cùng một người sếp như thế nào. Thế nhưng ta ít khi hỏi ngược lại, rằng doanh nghiệp sẽ muốn có một nhân viên như thế nào, sếp sẽ cần một cấp dưới ra sao. 

Thông thường thì khi giải quyết được câu hỏi này từ cả hai phía, chúng ta mới có thể làm việc cùng nhau. Doanh nghiệp hay sếp là chuyện hơi xa, vì vậy bài này sẽ nói về chuyện chúng ta muốn làm việc với một đồng nghiệp như thế nào.

Leadership – Tinh thần tự chủ

Leadership dịch đúng là “tinh thần lãnh đạo”, nhưng cách nói này dễ gây hiểu nhầm. Dịch sang “làm chủ” lại càng dễ hiểu nhầm, thế nên ở đây, leadership sẽ là “tự chủ”. Đây là tư duy độc lập, mạnh mẽ, tự cường – là thái độ đúng đắn, là thứ tư duy cốt lõi mà bất kỳ ai cũng cần. Tinh thần tự chủ giúp chúng ta tự mình làm chủ mọi vấn đề và chủ động giải quyết công việc của mình. 

Đối với những người làm chủ doanh nghiệp, làm sếp của nhiều người khác, tư duy này là điều bắt buộc. Đây sẽ là thứ quyết định rằng, nếu như có bất kỳ điều gì diễn ra, dù đúng dù sai, chúng đều thuộc trách nhiệm của bạn – một người sếp. Công ty thua lỗ, thất bại, lỗi của sếp. Nhân viên làm sai, chung quy cuối cùng vẫn là lỗi của sếp. 

Mọi chuyện đều quay về một thứ cốt lõi: nếu sếp có thể làm tốt hơn, kiểm soát và điều chỉnh mọi thứ tốt hơn thì cái sai đã không bao giờ xảy đến. Chính vì vậy, sếp là người đặt vấn đề, nhìn thấy vấn đề, tìm hiểu bản chất vấn đề, xem mọi thứ đang diễn ra như thế nào, tại sao và tìm cách giải quyết. Sếp quan tâm đến quá trình, nhưng quan tâm hơn đến kết quả. Bởi đó là tầm nhìn, là điều sếp mong muốn.

Thật ra, chúng ta cũng vậy. Khi làm việc, chúng ta đều có thể làm chủ những thứ thuộc về phạm vi trách nhiệm của bản thân. Trách nhiệm to là của sếp, trách nhiệm nhỏ thuộc về chúng ta. Và cho dù chúng ta có tâm tư nhiều thế nào, có cố gắng ra sao, nếu kết quả không tốt, thì chúng ta đã không hoàn thành trách nhiệm. Chữ trách nhiệm này không nằm ở lời nói mà nằm ở hành động.

Trở thành người cộng sự ai cũng muốn làm việc cùng trước, trở thành người cộng sự ai cũng yêu thích sau

Trách nhiệm là thứ gì đó mà ai cũng ngán, vì nó đòi hỏi sự dũng cảm đương đầu. Đây là thứ quan trọng hơn mọi cái tôi cộng lại.

Chúng ta thường dùng cái tôi cảm tính để lý giải về các mối quan hệ, về việc yêu quý, ghét bỏ hay đơn giản là không thích một ai đó. Chuyện này trong môi trường công việc cũng cần thiết, nhưng không tất yếu. Điều quan trọng nhất quyết định chúng ta có làm việc với nhau được hay không là năng lực giải quyết công việc.

Có trách nhiệm với công việc chính là trở thành người chủ động làm việc, có tư duy tự chủ, tự giải quyết vấn đề của mình mà không để ảnh hưởng đến người khác, hoặc không để người khác phải làm giúp công việc của mình. Trong công việc, không có khái niệm “thông cảm vì tôi lỡ, xin lỗi anh chị rất nhiều”.

Lời xin lỗi chỉ có giá trị khi chúng ta có thể sửa sai, và sửa sai ngay lập tức. Nó trở nên hoàn toàn vô giá trị nếu chỉ là lời nói cho có, khi việc đã xảy ra rồi. Thật lòng xin lỗi là thái độ đúng đắn, là điều cần làm nhưng nếu như chỉ nói cho có, thì giá trị của lời xin lỗi chẳng là gì cả. 

Bài học quan trọng nhất mà chúng ta cần học là đừng để ảnh hưởng đến người khác. Còn khi mọi việc diễn ra theo chiều hướng xấu, nếu không giải quyết được, nếu không sửa lỗi được thì chúng ta phải chịu trách nhiệm – tức là chịu phạt, bởi vì đó là một sự thiệt hại lớn.

Bởi thế, trong công việc, cái tôi có thể chấp nhận được là thái độ tôn trọng giá trị bản thân, luôn nỗ lực để vươn lên, để giỏi hơn, để chứng tỏ mình. Không có chỗ cho những cái tôi coi thường người khác, không tôn trọng người khác. Chuyện yêu ghét là chuyện chấp nhận được, nhưng đó là chuyện cảm tính. Tôn trọng sự khác biệt, tôn trọng người khác là thứ bắt buộc phải có. Bởi lẽ khi đó chúng ta mới tôn trọng giá trị, gạt bỏ những cảm xúc cá nhân để làm tốt công việc. Khi đó, chúng ta mới có trách nhiệm với những gì mình làm, không để những thứ riêng tư ảnh hưởng đến người khác.

Cái tôi và sự ương bướng là cần thiết để phát triển. Nhưng nếu thiếu một cái tâm tốt cùng sự tôn trọng giá trị của mọi người, sự ương bướng sẽ tạo ra một tầm nhìn hẹp kéo lùi sự phát triển.

Tất cả mọi thứ đều có giải pháp

Tất cả mọi thứ thuộc phạm trù công việc đều có giải pháp. Chọn giải pháp như thế nào là sự lựa chọn của người làm việc. Thay vì nói “em không biết” và “chỉ có một cách như vậy”, hãy nói “em không biết giải pháp của em có thật sự đúng không, nhưng theo em thì…” và “em có cách như thế này, nếu không phù hợp lắm chúng ta hãy cùng nhau tìm cách khác…”.

Thay câu “tôi không biết, anh làm đi” bằng câu “tôi không biết, anh có thể hướng dẫn, chúng ta cùng làm” luôn mang lại hiệu quả và cảm xúc tích cực hơn. Vấn đề cốt lõi của công việc là những giải pháp chứ không phải thủ thuật. Đó là sự khác biệt của một người có tư duy và cỗ máy.

Nếu cứ khăng khăng giữ những định kiến cũ với các lối mòn trong suy nghĩ, không những không tạo ra sự thay đổi mà còn có thể giết chết những sáng tạo, tính hiệu quả và cả giao tiếp trong công việc. Nếu mọi thứ xấu đi, hãy nhìn thấy, chấp nhận để tìm ra giải pháp thay đổi.

Năng lực thật sự

Chúng ta có thể dùng lý do “người mới” để bào chữa cho những thiếu sót và sai lầm, nhưng chúng ta không thể chấp nhận “năng lực yếu kém” là nguyên nhân dẫn đến những sai sót, thất bại. Càng đáng ngạc nhiên hơn nếu chúng ta chấp nhận điều đó và xem mọi thứ là điều hiển nhiên.

Năng lực không phải là thứ hiển nhiên mà có. Nó được đánh đổi bằng thời gian và sự rèn giũa theo thời gian. Nó là kết quả của việc phải làm những thứ không mấy thoải mái và phải học cả những thứ không dễ hiểu.

Kiến thức không phải lúc nào cũng dễ hiểu, tri thức không dành cho tất cả mọi người. Nếu muốn thay đổi, chỉ có cách lao vào, điên đảo và nhẫn nại phi thường. Người thông minh sẽ đi nhanh. Người kiên trì, nhẫn nại sẽ đi xa. Người vừa thông minh vừa nhẫn nại sẽ đi vừa nhanh vừa xa. Đôi khi, chúng ta chỉ có thể thông minh hoặc nhẫn nại. Không ai tự nhiên giỏi tất cả mọi thứ trừ những người ham học hỏi và kiên trì bền bỉ. Họ là những người luôn có một khát khao bỏng cháy thay đổi chính bản thân mình.

Đó chính là chân dung những người cộng sự mà chúng ta không chỉ nể phục mà còn tôn trọng. Và nếu họ có tất cả những điều ở trên thì đây chính là người mà chúng ta rất mong muốn được trở thành đồng nghiệp, được làm việc cùng. Bởi khi đó, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn nhiều.

Xem thêm:
– Đi làm đã đủ mệt rồi, đừng rước thêm drama vào người nữa!
– Đi họp cùng sếp
– 5 điều cần tránh để làm việc tại nhà hiệu quả