The Millennials Life

Hỏi: Yêu từ cái nhìn đầu tiên có thật không hay chỉ là “trò mèo” mấy người yêu nhau nghĩ ra để lãng mạn hóa cái quá trình yêu đương của họ?
Trả lời (bởi khoa học): Nó có thật!

Hỏi lại cho chắc: Tức là không cần tìm hiểu, chẳng cần Tinder cũng biết ngay “It’s a match!”? 
Trả lời lần nữa: Đúng vậy. Chỉ tốn một ánh mắt.

Trong bối cảnh không ít người có xu hướng thả mình vào những mối quan hệ chóng vánh không đòi hỏi cam kết, còn-vui-là-còn-chơi-chung như hiện nay thì yêu từ cái nhìn đầu tiên nghe chẳng khác nào huyễn tưởng. Tuy nhiên, sự thật là vẫn còn rất nhiều người tin tưởng vào điều này. 

Trong cuộc phỏng vấn với BBC News vào 2017, Hoàng tử Harry thú nhận rằng vào “lần đầu tiên cả hai gặp nhau”, anh đã biết Meghan chính là định mệnh của đời mình. Portia de Rossi cũng nói điều tương tự về Ellen DeGeneres, và Matt Damon cũng thế khi nhắc đến vợ anh. Về phía “dân thường”, theo một khảo sát do Harper’s Bazaar thực hiện với người dùng của trang web hẹn hò Elite Singles, có 61% phụ nữ và 72% đàn ông tin rằng tình yêu sét đánh là có thật. 

Và bạn, người đang đọc bài viết này, biết đâu cũng từng có trải nghiệm bị “sét đánh”?

Chọn con tim hay là nghe lý trí?

Thay vì biểu tượng trái tim, đáng lẽ chúng ta nên dùng bộ não làm hình ảnh đại diện cho tình yêu mới đúng, vì thứ mà chúng ta cảm thấy trong giai đoạn đầu của mối quan hệ – đặc biệt là với những người yêu từ cái nhìn đầu tiên – là kết quả của những phản ứng hóa học xảy ra với bộ não của mình. Khi đang yêu (hoặc trong một số trường hợp, chỉ cần nghĩ rằng ta đang yêu), não chúng ta sản xuất ra dopamine và serotonin – 2 trong số những loại hormones hạnh phúc. 

Dopamine là hormones chịu trách nhiệm cho cảm giác hạnh phúc, động lực, trí nhớ, khả năng tập trung, và điều chỉnh các chuyển động của con người. Khi dopamine được giải phóng với số lượng lớn, bạn sẽ có cảm giác hưng phấn, thích thú, tăng cảm hứng sống.

Serotonin là loại hormones chỉ tìm thấy ở các động vật bậc cao, mang tính xã hội. Khi nhận được lời khen hoặc sự công nhận thì hormone serotonin sẽ được kích hoạt. Cảm giác hạnh phúc mà hormone serotonin mang lại thúc đẩy cho chúng ta không ngừng tìm kiếm sự tán thưởng và thừa nhận ở những người xung quanh.

Hai loại hormones này khi được giải phóng sẽ giúp nảy sinh và gia tăng cảm giác muốn gắn kết với người khác – vì giờ đây đối với bạn, họ trở thành một thứ “nguồn sống”, là người làm bạn thấy vui vẻ. Nếu cảm giác của bạn được hồi đáp thì bộ não vẫn sẽ tiếp tục phản ứng như thế vào những lần sau, từ đó làm bạn muốn gần gũi, kết nối với người này nhiều hơn. Dần dần, bạn rơi vào lưới tình lúc nào không hay biết.

Để quá trình này “phát huy tác dụng”, cần một quãng thời gian nhất định, nhanh chậm tùy người. Thế nên không có gì lạ nếu bạn là tuýp “phải biết nhau một thời gian rồi mới có tình cảm”, còn bạn của bạn thì cứ bị sét đánh mải miết. 

“Giải mã” tình yêu sét đánh

Trước hết, cần xác định rõ tình yêu sét đánh chỉ là một cách nói. Đúng hơn, nó nên là cảm giác thu hút và kết nối nảy sinh với người lạ từ lần đầu tiên gặp gỡ (nhưng dĩ nhiên thế này thì dài quá). Cảm giác này hoàn toàn không giống với những gì bạn sẽ cảm thấy nếu bạn đã ở bên người kia một thời gian đủ lâu.

Trong một nghiên cứu được thực hiện năm 2017 tại Hà Lan, các nhà khoa học đã yêu cầu 396 người hoàn thành một khảo sát sau khi họ gặp gỡ các đối tác lãng mạn tiềm năng lần đầu tiên. Tuổi trung bình của người tham gia là 24, đa số dị tính. Tuy nhiên, khảo sát được thiết kế để phù hợp với xu hướng tính dục của người tham gia.

Các câu hỏi của khảo sát bao gồm: thể hiện sự đồng ý của người tham gia cho lời khẳng định “Tôi có tình yêu sét đánh với người này.”, cũng như ghi nhận lại mức độ hấp dẫn về tình dục mà họ cảm thấy với đối tác tiềm năng. Khảo sát được thực hiện trên cả 3 nền tảng:

– Trực tuyến: mô phỏng hình thức speed-dating, người tham gia được cho xem ảnh 6 người (cùng hoặc khác giới tính phụ thuộc vào xu hướng tính dục của họ), tưởng tượng rằng mình đang thật sự gặp gỡ người trong ảnh;
– Trong phòng thí nghiệm: tương tự, chỉ khác chỗ người tham gia được cho xem 9 bức ảnh;
– Trực tiếp: quan sát 3 sự kiện hẹn hò, người tham gia trực tiếp gặp gỡ người lạ tại quán bar.

Từ nghiên cứu này, Zsoks và các đồng nghiệp đã khám phá ra điều gì về tình yêu sét đánh?

Yêu từ cái nhìn đầu tiên không hẳn là một thiên kiến

Trước đây, từng có ý kiến cho rằng tình yêu sét đánh là một dạng ký ức sai lệch, được tạo ra do thiên kiến nhận thức của hai người đang trong mối quan hệ tình cảm với nhau. Kiểu như “Chúng tôi luôn biết rằng người kia là định mệnh của đời mình. Chúng tôi biết việc ấy từ lần đầu tiên gặp gỡ.”

Tuy nhiên, kết quả từ cuộc khảo sát cho thấy “tình yêu sét đánh” là thứ thật sự có khả năng xảy ra khi lần đầu chúng ta gặp gỡ một người khác. Chính cảm giác thu hút và kết nối mạnh mẽ ban đầu này là tiền đề để cả hai đi đến mối quan hệ nghiêm túc sau này. 

Chúng ta dễ gặp sét đánh với người đẹp

Người tham gia khảo sát cho biết, mức độ bị sét đánh của họ tỉ lệ thuận với mức độ hấp dẫn về ngoại hình của người kia.

Đàn ông bị sét đánh nhiều hơn phụ nữ

Những người tham gia khảo sát giới tính nam ghi nhận số lần họ trải nghiệm cảm giác “yêu từ cái nhìn đầu tiên” nhiều hơn phụ nữ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ nguyên nhân của hiện tượng này. Cách lý giải hiện tại là phụ nữ có xu hướng kỹ càng và khắt khe hơn trong việc chọn lựa đối tác tình cảm tiềm năng cho mình.

Tình yêu sét đánh nhiều khả năng trở thành tình đơn phương

Chúng ta trở lại với phần lý giải ở trên về các “phản ứng hóa học”. Do mỗi người đều cần thời gian khác nhau để thành lập và phát triển cảm giác kết nối với người khác, nên không có gì đảm bảo rằng hễ bạn bị sét đánh với đối phương thì họ cũng sẽ cảm thấy như thế với bạn. 

Tỉ lệ xảy ra của trường hợp “sét đánh đồng thời” là vô cùng thấp. Nếu bạn và đối tác / bạn đời của mình đều từng trải qua việc này với người kia, thì hoặc là cả hai thật sự dành cho nhau, hoặc là cảm giác ban đầu mãnh liệt của một người đã tác động đến ký ức của người còn lại, khiến họ tin rằng mình cũng trải qua tình yêu sét đánh với đối phương.

Cuối cùng, tình yêu sét đánh chưa phải tình yêu

Sự thân mật, cam kết, và ngay cả đam mê không xuất hiện nhiều ở giai đoạn “sét đánh” này. Nếu có, chúng cũng không mạnh mẽ bằng những người đã bên nhau một thời gian lâu dài. Cho dù cả hai đều yêu người kia từ cái nhìn đầu tiên, thì điều đó cũng không có nghĩa hai bạn sẽ bên nhau mãi mãi. 

Để xây dựng mối quan hệ bền vững, bạn và người kia cần xây dựng một liên kết sâu sắc hơn nhiều. Bởi vì yêu thương là một quá trình, chứ không gói gọn trong thời điểm nào nhất định.

Xem thêm:
Trước lạ sau yêu với 36 câu hỏi giúp ta gần nhau hơn
Những chương trình hẹn hò thực tế cho chúng ta biết điều gì về tình yêu?
Những cái yêu thương 0 đồng ở khắp Việt Nam
Ngôn ngữ tình yêu của bạn là gì?