Khi được hỏi đâu là “Lý do khiến bạn hạnh phúc?”, không ít người đã chọn bạn bè thay vì gia đình, tôn giáo, hay thậm chí là thành tựu sự nghiệp của mình. Tình bạn được xem là một trong những điều quan trọng trong cuộc sống. Với những người không ở gần gia đình thì bạn bè càng là nhân tố không thể thiếu để cùng nhau chia sẻ niềm vui nỗi buồn, phụ giúp những công việc lặt vặt hoặc đóng vai “bảo mẫu” cho trẻ nhỏ/thú cưng mỗi khi ta vắng nhà.
Nhìn chung, chúng ta muốn kết bạn với những người đáng tin cậy, có nét tương đồng về tính cách, sống gần mình và làm ta thấy thoải mái vui vẻ. Những thay đổi trong tình bạn thường gắn liền với những cột mốc của cuộc đời như chuyển chỗ ở, lập gia đình, hoặc khi phải đi học/đi làm xa. Nhưng nếu tình bạn có thể an toàn vượt qua “giông bão”, nó không những bền chặt hơn mà còn giúp những lần thay đổi lớn này bớt căng thẳng đi rất nhiều.
Mặc dù tình bạn của nam giới hay nữ giới đều chia sẻ những đặc điểm như trên, nhưng đàn ông và phụ nữ vẫn có khác biệt trong cách họ nhìn nhận và giữ gìn những mối quan hệ bạn bè của mình.
Về phương diện văn hóa, đàn ông cho biết rằng họ có nhiều bạn bè hơn, nhưng lại không thân thiết như tình bạn của phụ nữ. Phụ nữ lại hơn đàn ông ở phương diện phân định sự thân thiết trong các mối quan hệ của họ, theo đấy, họ sẽ xác định ai là bạn thân, và ai chỉ là bạn. Trong khi đấy, nam giới lại không quá quan trọng định nghĩa cho từ “bạn bè”, và họ cũng không đặt quá nhiều kỳ vọng cho các mối quan hệ như phụ nữ.
Nhà tâm lý học Keelah Williams và đồng nghiệp đã khám phá sự khác biệt giới tính trong tình bạn này thông qua ba lần nghiên cứu và lần lượt được công bố trên tạp chí Evolution and Human Behavior số tháng 1 năm 2022. Trong nghiên cứu đầu tiên, 213 sinh viên đại học tại Mỹ sẽ đánh giá việc những người bạn cùng giới có những hành vi hoặc nét tính cách từ chín loại tiêu chí khác nhau mà tình bạn đem lại quan trọng ra sao. Những nhóm lợi ích này bao gồm việc người bạn đấy có thể cung cấp hoạt động xã hội, giúp đỡ tìm kiếm người bạn đời, hoặc việc trở thành một đồng minh đáng tin cậy trong những lúc tranh cãi. Trong nghiên cứu thứ hai, 306 người tham gia (có độ tuổi trung bình là 35,22 tuổi) sẽ đánh giá những người bạn thân cùng giới của họ theo các tiêu chí như vậy, qua đó để đánh giá rằng liệu những tình bạn trong đời thực có thể cho thấy được mong muốn kết thân với ai đó, như đã được phản ánh thông qua nghiên cứu đầu tiên hay không.
Kết quả thu được từ hai bài nghiên cứu có nhiều tương đồng. Họ nhận thấy rằng nam giới thường thích kết thân với những người giàu có, và có khả năng giúp họ tìm kiếm bạn đời; trong khi đấy nữ giới lại thích kết thân với những người có thể ở bên để hỗ trợ tinh thần, trở thành nguồn động viên để giúp họ vững tin hơn vào người bạn đời, cũng như sẽ trở thành người họ có thể dựa dẫm – một “chống lưng” mỗi khi có xung đột xảy ra.
Trong lần nghiên cứu thứ ba, Williams và đồng nghiệp nói với 250 người tham gia rằng họ sẽ có ba khoản tiền giả định, lần lượt là 20, 40 và 60 đô la. Những người tham gia lần nghiên cứu này sẽ được yêu cầu “thiết kế” một người bạn cùng giới hoàn hảo, bằng việc cho tiền vào chín khía cạnh khác nhau trong tình bạn. Điều này có nghĩa rằng họ sẽ để tiền vào phẩm chất mà họ coi là quan trọng nhất, và cho ít tiền nhất vào nét tính cách mà họ không quá quan tâm.
Khi còn nhiều tiền, nam và nữ giới không có quá nhiều khác biệt về nơi họ đặt tiền, và họ cố gắng phân tán đều số tiền đấy tới những nét tính cách tốt nhiều nhất có thể. Tuy nhiên, khi ngân sách bắt đầu hạn hẹp, thì nam giới sẽ cố gắng đầu tư vào tình bạn với một người có thể giúp nâng cao vị thế của họ, và giúp họ thu hút bạn tình; ngược lại, nữ giới vẫn sẽ tiếp tục chi tiền để xây dựng mối quan hệ với một người bạn có thể hỗ trợ tinh thần.
Nhưng tại sao đàn ông và phụ nữ lại có sự khác biệt như vậy khi lựa chọn bạn bè? Câu trả lời ở trong quá khứ, trong giai đoạn tiến hóa của loài người.
Người ta tin rằng cuộc sống hiện đại ngày nay của đàn ông và phụ nữ đã khác biệt rất nhiều so với nhóm người sơ khai trong quá khứ. Nam giới thường đi theo nhóm bởi họ phải đi săn hay tham gia các cuộc chinh chiến mở rộng lãnh thổ, còn nữ giới thì lại ở nhà, thu thập thực phẩm và vật dụng, đồng thời chăm sóc trẻ em.
Do đó, đàn ông thường đánh giá cao những người cùng giới mà có thể chất đáng kinh ngạc, những người thợ săn và chiến binh khéo léo. Việc được sánh vai cùng những người này trong các trận chiến có thể đem lại cảm giác an tâm, và càng đặc biệt hơn nếu được họ coi là bạn thân. Điều này cũng có thể giúp lý giải cho sự nổi tiếng đối với các vận động viên nam ở trung học và đại học. Hầu hết các môn thể thao hiện đại vẫn tạo cơ hội cho thanh niên để thể hiện những kỹ năng tương tự: chạy nhanh, ném đồ vật với tốc độ và độ chính xác cao,… Những môn thể thao như bóng bầu dục, đấu vật, bắn trúng mục tiêu di động bằng gậy sẽ càng gợi nhớ lại hình ảnh thợ săn và chiến binh của ngày xưa.
Còn ở thời điểm hiện tại, một người đàn ông lại có thể nâng cao vị thế của mình thông qua những người bạn của anh ta, và khiến bản thân trở nên hấp dẫn hơn để trở thành một người bạn đời đáng có.
Nhưng trong quá khứ, nữ giới lại thường phải rời khỏi gia đình hoặc hệ tộc của họ vì chế độ phụ hệ, theo đấy nữ giới phải đi theo người chồng của họ. Đôi khi hành động này mang tính tự nguyện, nhưng cũng có lúc lại là kết quả không mong muốn, khi họ có thể bị bắt cóc trong những cuộc đột kích. Những người phụ nữ này sẽ bị để lại ở một nơi toàn phụ nữ xa lạ, và họ phải dựa vào nhau để cùng chung tay nuôi dạy con cái, chia sẻ thức ăn và bảo vệ lẫn nhau.
Để vượt qua được thử thách này, phụ nữ lại cần có sự sắc sảo để đánh giá được những người nào có thể là bạn, ai lại có thể là thù. Họ đặc biệt trân trọng những người bạn biết quan tâm, đáng tin cậy và trung thành. Càng quan trọng hơn nếu người bạn đấy có thể hỗ trợ họ về mặt tinh thần, và là một nguồn thông tin đáng tin cậy về các chuẩn mực và lối sống của tộc mới này. Vậy nên việc có một người có thể nói chuyện cùng, và có thể chọn đứng về phía họ mỗi khi có tranh cãi sẽ giúp người phụ nữ đấy an tâm hơn, nhất là khi xung quanh bốn bề là người lạ.
Dấu tích của điều này vẫn còn tồn tại cho đến tình bạn của nữ giới ở thời hiện đại. Ta có thể thấy thông qua những hành động như nhớ ngày sinh nhật, các sự kiện lớn trong cuộc sống, việc gửi tặng quà như để gợi nhắc hay củng cố tình bạn, và việc thường xuyên chi tiền cho bạn như cách phụ nữ làm cho gia đình cũng là biểu hiện cho sự trung thành với tình bạn đấy.
Theo Psychology Today
Có thể bạn quan tâm:
Làm thế nào để từ bỏ những thói quen xấu?
Đặc điểm tính cách và những “cờ đỏ” cần chú ý khi hẹn hò
Thể hiện tình cảm nơi công cộng: Thế nào là đủ?
Mối quan hệ mập mờ nghe có vẻ lý tưởng. Nhưng điều đó không có…
Liệu điều này có phải chỉ là kết quả của sự nhàm chán trong đời…
Những "công thức" sau đây đã khiến cho hàng thế hệ độc giả và khán…
Không ai mong muốn bản thân bị burnout vì công việc cả. Thế thì làm…
Khi càng ngày nhiều phụ nữ giữ vị trí dẫn dắt ở các tổ chức,…
Mặc dù khác biệt, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tham khảo, chọn lọc…