#KhôngQuạu là series tổng hợp, chia sẻ và nêu quan điểm của TML về những hiện tượng gần đây với mong muốn khai thác góc nhìn tích cực nhất từ những câu chuyện xung quanh ta.
“Hôm nay Quỳnh sẽ làm một mâm đồ ăn gây tranh cãi.” YouTuber Quỳnh Trần JP đã mở đầu cho đoạn video mới nhất trên kênh của mình như thế. Thật may mắn (hay xui xẻo?!) khi cô đã không ‘treo đầu dê bán thịt chó’. Video này quả thật đã làm bùng lên làn sóng tranh cãi dữ dội trên mạng xã hội thời gian qua.
Biết trước sẽ tranh cãi nhưng vẫn làm?
Video mới nhất này có tựa đề khá dài (như hầu hết những video khác trên kênh của chị Quỳnh). Tuy nhiên, phần gây chú ý nhất chính là “Chân gấu hầm sâm, thịt gấu xào bông cải”.
Nội dung của video ghi lại quá trình nấu, ăn chân và thịt gấu. Nữ YouTuber chia sẻ bàn chân gấu và thịt gấu được nhập từ Trung Quốc, được bán rộng rãi trong các siêu thị Nhật. Vì thế, việc chị mua và sử dụng chúng không hề vi phạm pháp luật.
“Ở Việt Nam như thế nào Quỳnh không biết nha nhưng ở Nhật người ta nhập qua người ta bán như thế này thì mình mua về mình ăn, rồi làm video là chuyện bình thường. Mỗi nước có phong tục tập quán khác nhau và nhà hàng ở Nhật thì cũng có bán món này nha.” (chia sẻ của chị Quỳnh trong video)
Tranh cãi dữ dội
Sau khi video lên sóng, nhiều người dùng Internet đã lên tiếng phản đối vì nội dung phản cảm (chế biến và ăn thịt động vật hoang dã), không phù hợp với đối tượng khán giả Việt Nam, đặc biệt là trẻ em.
Ăn thịt gấu ở Nhật không phạm luật, nhưng ở Việt Nam thì có. Đây cũng là lý do khiến không ít người la ó phản đối video mới nhất của Quỳnh Trần JP.
Bên cạnh đó, cũng có không ít ý kiến bênh vực, cho rằng chị Quỳnh không làm gì sai. Mỗi quốc gia có quy định khác nhau về việc săn bắt, sử dụng thịt gấu. Siêu thị tại Nhật bán công khai thì việc cô mua về ăn không có gì gây tranh cãi.
Văn hóa, đặc biệt là văn hóa ăn uống ở Nhật Bản và Việt Nam khác nhau. Bản thân kênh YouTube của chị Quỳnh cũng để mô tả là “Cuộc sống ở Nhật”, thế nên việc chị có đưa ra những nội dung gây tranh cãi với người Việt Nam cũng không phải là không thể chấp nhận được.
“Không nghĩ sẽ gây tranh cãi thế này”
Trước làn sóng phản ứng gay gắt từ người xem, phía Quỳnh Trần JP hiện đã cho gỡ video trên, kèm theo đó là đăng tải một video mới với nội dung xin lỗi và giải thích.
Theo đó, Quỳnh Trần JP chia sẻ chị là 1 YouTuber ẩm thực, mục tiêu duy nhất là làm Youtube, kiếm tiền nuôi gia đình. “Đó là nghề và cũng là nghiệp, trước giờ quan điểm của Quỳnh là thế, không thay đổi.”
Việc duy trì các clip ẩm thực đều đặn trên kênh cũng là áp lực và căng thẳng. “Từ việc tìm tòi các món ăn, quần quật quay, rồi nấu nướng các món mới… là tự Quỳnh làm hết và luôn muốn thay đổi, liên tục để hấp dẫn người xem. Việc ăn thịt, ăn nhiều như vậy ngay bản thân Quỳnh thật sự cũng không muốn, nó vừa liên quan trực tiếp đến vấn đề sức khỏe cũng như việc “sát sanh”,… mang tội chết hay mốt mình già mình bệnh do ăn quá nhiều.” – Quỳnh Trần tâm sự.
Chị Quỳnh cũng chia sẻ rằng, việc thực hiện video tiêu thụ thịt và bàn chân gấu là “bên mình cảm thấy cũng bình thường thôi, siêu thị bên Nhật bán thì cứ mua ăn chứ thực sự ban đầu không nghĩ gì nhiều”. Hiện tại, cư dân mạng ý kiến thì chị Quỳnh cũng sẽ lắng nghe và rút kinh nghiệm trong những video sau.
Lý thì hợp còn tình thì chưa
Theo chia sẻ của nhiều người đã và đang sinh sống tại Nhật Bản, sự thật là đất nước này cho phép bán thịt gấu, cũng như việc tiêu thụ thịt không phải là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu thịt đã được bán ở siêu thị thì là hợp pháp, do ở Nhật động vật hoang dã nhiều nên được phép giết thịt để cân bằng sinh thái.
Xét theo góc độ khoa học, không phải cứ ăn thịt gấu là phạm pháp. Theo ông Phùng Mỹ Trung (chuyên gia Sinh vật học Việt Nam, người Việt Nam đầu tiên được học và tham gia bảo tồn, cứu hộ động vật hoang dã, Tê giác ở Nam Phi và lập website Sinh vật rừng Việt Nam), thứ nhất phải xác định được ở Nhật Bản quy định như thế nào về việc buôn bán chân và thịt gấu (đã được làm rõ). Thứ hai là phải xác định xem loại gấu đó là gấu gì, có thuộc trong Sách đỏ hay không.
Như vậy, có thể thấy, về lý thì Quỳnh Trần JP không làm sai. Đây cũng không phải lần đầu tiên những video của chị gây ồn ào. Trước đây, những video với nội dung như ăn sashimi cá voi xanh hay đi câu và chế biến cá mập con cũng vấp phải không ít phản đối từ người xem. Tuy nhiên, ở Nhật không cấm tiêu thụ những động vật này.
Tuy nhiên, xét về tình, thì việc làm của Quỳnh Trần JP không phải là việc đáng được hoan nghênh cũng như bênh vực. Sở hữu kênh YouTube với lượng đăng ký thuộc hàng top ở Việt Nam, có thể thấy sức ảnh hưởng của Quỳnh Trần JP vô cùng mạnh mẽ.
Quyền lực càng lớn, trách nhiệm càng cao. Không biết lời phân trần “ban đầu không nghĩ gì nhiều” của chị Quỳnh chân thực đến đâu, nhưng bản thân câu nói ấy đã gián tiếp ‘tố cáo’ rằng Quỳnh Trần chưa thật sự tìm hiểu về những vấn đề xã hội, cũng như chủ quan với chính người hâm mộ của mình.
Rõ ràng, đối tượng khán giả của chị Quỳnh là người Việt. Đăng tải nội dung chế biến và ăn thịt gấu – hành vi phạm pháp tại Việt Nam – cho khán giả Việt xem là một việc làm thiếu hiểu biết và thiếu tế nhị (như chuyện một cô ‘ca sĩ’ nọ khen thịt rừng ngon khi đang đi thăm khu bảo tồn động vật hoang dã).
Quỳnh Trần có cái lý của chị khi đề cập đến vấn đề khác biệt văn hóa. Chị cũng không phạm pháp khi làm những clip gây tranh cãi như câu cá mập con, ăn sashimi cá voi, hay ăn chân gấu. Chị chỉ sai duy nhất ở chỗ đã sử dụng văn hóa làm cái cớ để bao biện cho nội dung chính chị cũng đã nói trước rằng sẽ gây tranh cãi.
Săn bắt và tiêu thụ gấu tại Việt Nam dưới bất kỳ hình thức nào cũng là phạm pháp. Mất rất nhiều thời gian và công sức để người dân có thể có ý thức hơn về việc bảo vệ gấu nói riêng và động vật hoang dã nói chung. Đừng vì một video viral mà thẳng tay phá bỏ công sức ấy.
Xem thêm:
#KhôngQuạu: Rape culture – Nạn nhân hay ả phù thuỷ cần “ném đá”?
#KhôngQuạu: Toàn cảnh Ấn Độ trước trận chiến lớn chống Covid-19
#KhôngQuạu: Cư dân mạng làm lố khi chỉ trích chiến dịch quảng cáo mũ lưỡi trai của MLB?
#KhôngQuạu: Plus by Bảo Nam – Nhập nhằng ‘kế thừa’ và ‘đạo’ ý tưởng
Thảo luận về bài viết