Sau khi bộ phim Ma Da (2024) được phát hành thì những câu chuyện kể về truyền thuyết tâm linh đáng sợ sông nước Việt Nam bắt đầu được mọi người quan tâm nhiều hơn.
Từ xa xưa, câu chuyện về những linh hồn ma da đã được lan truyền qua biết bao thế hệ người Việt Nam. Trong tâm trí của nhiều người, hình ảnh ma da luôn được đem ra kể nhầm răn đe con nít không được tắm sông, tắm hồ một mình, đặc biệt vào buổi chiều, buổi tối.
Theo truyền thuyết, ma da thường là những linh hồn của những người chết đuối không siêu thoát được mà vẫn còn lưu luyến cõi trần. Vì thế mà năm này qua năm khác những linh hồn này cứ ở dưới đáy sông lạnh lẽo. Họ thường xuất hiện dưới hình dạng những sinh vật có hình dáng mờ ảo, lẫn vào làn nước đục của sông hồ, hoặc có khi hiện lên dưới dạng của người đã mất.
Ma da ẩn nấp dưới làn nước mờ ảo và thường tìm cách thu hút, dụ dỗ những người hợp tuổi, hợp mệnh với mình lại gần các khu vực sống nước hoang vắng, hay các khúc sống trống người. Khi con người lại gần sông Ma da sẽ xuất hiện từ bên dưới kéo tay chân người đó rồi lôi xuống nước. Kết quả là nạn nhân dù có biết bơi và có thể bơi rất giỏi cũng sẽ chết đuối.
Xác chết sau khi bị ma da kéo đi sẽ không thể tìm thấy ngay lập tức. Vì thế mà ngày xưa, ở nhiều nơi gần sông nước người dân thường phải mời thầy về viếng, hoặc có người tự tử thì phải hương nhang đầy đủ. Thậm chí phải lập đàn “xin xác” để được tha mới có thể tìm thấy xác nạn nhân.
Mô tả ma da có rất nhiều loại tùy thuộc vào khí đất và đối tượng chết oan. Ma da đôi khi có hình dạng như trẻ con, vì có lẽ rằng thường trẻ con mới hay chết đuối khi bơi. Đôi khi lại được kể lại rằng có hình dạng đen đúa hoặc xanh nhớt, trơn như rong rêu bám dưới đáy sông. Mặc dù không ai gọi tên ma da thường xuyên nữa, nhưng quan niệm người chết đuối dìm chết người sống vẫn phổ biến ngay cả ở thời hiện đại.
Những câu chuyện ma da “kéo giò” thường được phổ biến và lan truyền rộng rãi ở vùng các Đồng Bằng Sông Cửu Long các mùa lũ. Người ta mô tả khi vào mùa lũ thường xuất hiện các sinh vật lạ được cho là ma da với màu trắng đục, thân tròn có lông xuôi theo dòng nước trông như cái mền lông trôi nổi vô định (thường đi theo đàn). Ai vô tình rơi vào tầm ngắm của chúng đều sẽ bị kéo giò. Thường là những người tránh lụt vô tình ngủ để lộ chân tay xuống nước sẽ bị chúng vậy lấy nhấn chìm.
Trên thế giới với vô số câu chuyện ly kỳ về những hồn ma chết đuối. Tại Nhật Bản, ma da xuất hiện dưới cái tên “yêu quái Funayurei” ma mãnh đã đánh chìm nhiều tàu bè và dìm thuỷ thủ đoàn xuống biển sâu.
Tại Việt Nam, ma da cũng xuất hiện trong nhiều chuyện kể. Chắc hẳn rằng ai cũng sẽ lớn lên với sự nằm lòng của bài ca đồng dao Bắc Kim Thang. Bài hát cũng nói về chuyện ma da kéo giò người xuống nước để được đầu thai. Chúng ẩn náu dưới dòng sông đợi bà con đi qua cây cầu tre này, và làm cho nó trơn trượt để dìm chết người. Theo lời truyền tai nhau của ông bà xưa như lời bài hát, người được cho kẻ thế mạng đó là anh bán dầu, đã bị ma da kéo giò.
