Một cây thông Noel đúng nghĩa thì không thể nào thiếu dây đèn. Với team không thích rườm rà thì dây đèn nhấp nháy vẫn là một trong những món trang trí must-have cho mùa lễ hội (cứ giăng dây đèn quanh những đồ vật thường ngày là đã xinh rồi). Tuy nhiên, hoặc là bạn cực may mắn, hoặc là bạn áp dụng một phương pháp lưu trữ rất tài tình, không thì cứ 9/10 lần giở đến hộp dây đèn là chúng đều rối tinh rối mù cả lên.
Vì sao dây đèn lại dễ rối?
Colin Adams – nhà toán học tại ĐH Williams (Massachusetts) kiêm tác giả quyển sách về lý thuyết nút thắt The Knot Book – lý giải rằng có 2 nguyên nhân khiến những dây đèn Giáng Sinh hay bị rối.
Vấn đề thứ nhất, chính là bản thân những sợi dây đó có xu hướng bị thắt nút. Bạn có thể gặp trường hợp tương tự ở dây headphones, earphones, và dây điện thoại bàn (nếu nhà bạn vẫn còn sử dụng).
Hai nhà vật lý Dorian Raymer và Douglas Smith đã thực hiện một nghiên cứu khoa học về để xem những búi dây “mất trật tự” dễ bị thắt nút đến mức nào. Họ để những đoạn dây có độ dài khác nhau vào một cái hộp hình khối, sau đó xoay hộp theo cơ chế hoạt động của máy sấy đồ để “đảo đều” các đoạn dây bên trong.
Thí nghiệm được lặp lại hơn 3.400 lần. Các nút thắt xuất hiện chỉ trong vài giây đầu tiên. Kết quả, có hơn 120 loại nút thắt khác nhau đã hình thành một cách tự nhiên trong suốt quá trình thử nghiệm. Nghiên cứu này đưa ra kết luận, một sợi dây càng dài thì khả năng nó bị thắt nút càng lớn.
Vật liệu làm dây cũng rất quan trọng: những sợi dây mềm (flexible) sẽ dễ rối hơn những sợi dây làm bằng những chất liệu cứng cáp. Tuy nhiên, đến đây, lại có một yếu tố khác “chen chân” vào ảnh hưởng: đường kính sợi dây.
Nhìn chung, dây có đường kính càng lớn sẽ càng kém linh hoạt, do đó xác suất bị rối sẽ giảm xuống. Nói cách khác, tỷ lệ giữa chiều dài và đường kính sợi dây mới thực sự là then chốt (chốt thôi, không thắt nhé) của vấn đề. Minh chứng cho nhận định này là trường hợp của dây ống nước. Đa phần chúng có đường kính không nhỏ và được làm bằng chất liệu nhựa cứng, thế nhưng thỉnh thoảng vẫn bị rối. Nguyên nhân vì khi xét theo tỷ lệ thì dây ống nước vẫn rất dài so với đường kính của nó.
Vấn đề thứ hai nằm ở phần lõi của dây. Jay Miller – một nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu United Technologies (Connecticut) – cho biết, những loại dây có lõi kim loại như dây đèn Giáng Sinh sẽ có độ uốn cong tự nhiên. Nếu chúng ta quấn dây quanh một ống dạng hình trụ, búi dây sẽ giữ nguyên và có xu hướng quay trở về hình dạng đó ngay cả khi đã kéo thẳng.
Gỡ rối dây bình thường đã mệt, gỡ rối dây đèn Giáng Sinh còn mệt hơn. Đa số dây đèn trang trí không phải dây đơn mà là dây đôi xoắn vào nhau. Thêm vào đó, nững bóng đèn lấp lánh được đính rải rác khắp chiều dài dây lúc này trở thành những vật cản mini. Chúng cứ vướng bên nọ mắc bên kia, khiến bạn khó khăn để gỡ rối dây hơn.
Vậy thì làm gì để xử lý mớ bòng bong này đây?
Dựa vào những kết quả nghiên cứu trên, thì câu trả lời hợp lý nhất sẽ là: thay đổi vật liệu dây. Thân dây đèn cần được làm bằng chất liệu vừa đủ cứng cáp để dây không quá mềm, nhưng đồng thời phải có độ đàn hồi tốt để dây không bị “uốn cong tự nhiên”.
Nitinol – một hợp kim giữa titan và niken – là ứng cử viên thích hợp cho chiếc brief hóc búa này. Lý thuyết là thế, nhưng thực tế thì không thể, vì giá nitinol không hề rẻ. Chỉ mới lõi dây thôi đã đắt gấp 5-6 lần cả set dây đèn trang trí bình thường, thì 1 bộ dây hoàn chỉnh sẽ có giá bao nhiêu?
Bước đột phá đáng kể nhất trong công cuộc gỡ rối dây đèn thời gian gần đây, có lẽ là sự ra đời của dây đèn LED.
Nghe tên là biết, dây đèn LED hoàn toàn không có bóng đèn như dây truyền thống. Bề mặt bên ngoài của dây sẽ nhẵn và trơn vì đèn LED được tích hợp ở phía bên trong thân dây. Tất nhiên những loại dây này vẫn có thể bị rối (như kiểu dây ống nước ấy), nhưng dù thế vẫn dễ gỡ hơn là dây đèn Giáng Sinh kiểu cũ.
Trường hợp búi dây cũ ở nhà vẫn dùng tốt và bạn không có nhu cầu mua dây LED, bạn có thể tránh việc rối dây bằng cách cố định chúng bằng dây buộc hoặc bìa cạc-tông.
Và nếu đã cẩn thận đến mức thế rồi nhưng chúng vẫn rối, đây là lời khuyên từ các nhà khoa học: “Chỉ cần tìm ra được đầu dây (đầu nào cũng được) trong mớ hỗn độn này, và bắt đầu gỡ rối từ đó, đảm bảo cuối cùng bạn cũng sẽ thành công thôi.”
Xem thêm: Giáng Sinh này mua đồ trang trí ở đâu?
Thảo luận về bài viết