Khi nói về chuyện ‘giường chiếu’, chúng ta có thể chia thế giới ra làm 2 loại người: người gọn gàng ngăn nắp, và người bừa bộn gối chăn sau khi ngủ dậy.
Phe nào cũng có thể đưa ra lý do chính đáng cho hành động dọn hoặc không dọn giường mỗi sáng. Nếu bạn không dọn giường, điều đó chứng tỏ bạn ‘có xu hướng bừa bộn, dễ dãi, vô kỷ luật’, nhưng nếu bạn dọn giường, điều đó cho thấy bạn ‘có tính sáng tạo kém, nhàm chán, cứng nhắc’. Bên nào cũng ‘có lý’ của riêng mình, vậy sự thực thế nào?
Nghi thức chào buổi sáng
Rất nhiều người tin rằng một chiếc giường được xếp dọn gọn gàng có ý nghĩa nhiều hơn là việc cho thấy ai đó là người ngăn nắp. Ý tưởng về việc dọn giường thay đổi thế giới càng trở nên nổi tiếng hơn sau khi được cựu Đô đốc Hải quân, cựu tư lệnh Bộ chỉ huy các lực lượng đặc biệt Mỹ (USSOC) William H. McRaven nhắc đến trong bài phát biểu của ông vào năm 2014.
Trong quyển sách ra mắt 3 năm sau đó, Make Your Bed: Little Things That Can Change Your Life… And Maybe the World (Dọn Giường Đi Rồi Thay Đổi Thế Giới), cựu Đô đốc McRaven tập trung nói đến những lợi ích về sức khỏe tinh thần mà việc dọn giường đem lại. Ông cho rằng, chỉ bằng việc dọn giường mỗi sáng, chúng ta đã hoàn thành công việc đầu tiên trong ngày. Thành tựu nhỏ này sẽ mang đến cảm giác kiêu hãnh, khuyến khích chúng ta hoàn thành thêm nhiều việc khác. Và nếu chẳng may có một ngày tồi tệ, thì ít nhất chúng ta cũng có thể kết thúc ngày tồi tệ đó bằng giấc ngủ trên một chiếc giường đã được dọn dẹp ngay ngắn, cùng với niềm tin vào một ngày mai tốt đẹp hơn.
Chưa cần nghĩ đến chuyện thay đổi thế giới như thế nào, nhưng sự thật là dọn giường vào buổi sáng sau khi ngủ dậy giúp đem lại những lợi ích cụ thể cho sức khỏe tinh thần của chúng ta.
Ích lợi của việc dọn giường vào buổi sáng
Nhiều người cho rằng việc dọn giường mỗi sáng sau khi thức dậy là một việc làm phí thời gian – đằng nào sáng hôm sau mọi thứ chẳng lộn xộn trở lại, thế thì thà cứ để nguyên hiện trạng còn hơn. Với cái cớ này, ‘phe’ gấp chăn màn sẽ nói gì?
Việc dọn giường buổi sáng, với nhiều người, không chỉ đơn thuần là công việc nhà hay để phòng ốc trông gọn gàng hơn, mà nó còn là lời nhắc nhở rằng, ngay cả những việc nhỏ bé trong cuộc sống cũng có ý nghĩa. Hơn nữa, nếu việc nhỏ như vậy cũng không làm được thì nói gì đến chuyện mơ tưởng về những thứ lớn lao hơn.
Mặc dù không có nhiều nghiên cứu cụ thể về tác động của việc dọn giường, nhưng chúng ta đã có không ít những bằng chứng khoa học về mối liên hệ rõ ràng giữa một môi trường gọn gàng với khả năng tập trung, hiệu suất công việc, cũng như mức độ căng thẳng, cụ thể:
– Nghiên cứu Effects of clutter on information processing deficits in individuals with hoarding disorder (2014) cho biết, những người sống trong một căn nhà bừa bộn, tích trữ nhiều đồ đạc có chức năng điều hành (executive function) kém hơn, gặp nhiều vấn đề với việc điều hòa cảm xúc và mức độ căng thẳng.
– Nghiên cứu Tidying Up: Good for the Aging Brain (2020) cho biết, tình trạng lộn xộn làm suy giảm khả năng xử lý thông tin. Với những người lớn tuổi, việc sống và làm việc ở một nơi ngăn nắp, gọn gàng sẽ giúp cải thiện, nâng cao chức năng của não bộ.
– Nghiên cứu The Determinants of Reported Personal and Household Hygiene Behaviour: A Multi-Country Study (2016) cho biết, những người sống ngăn nắp và có tổ chức cũng có xu hướng kiểm soát xung động (impulse control) tốt hơn, đồng thời tận tâm, trật tự, hướng đến mục tiêu hơn. Những người hay dọn dẹp cũng có xu hướng chú ý nhiều hơn đến lề lối cư xử và các chuẩn mực, quy tắc của xã hội.
– Nghiên cứu Psychological perceptions matter: Developing the reactions to the physical work environment scale (2019) cho thấy mối liên quan giữa môi trường vật chất và khả năng học hỏi, tương tác, cũng như cảm giác về hạnh phúc của con người.
Hạn chế của việc dọn giường
Mặc dù đem đến lợi ích, nhưng việc dọn giường vào buổi sáng sau khi thức dậy cũng mang đến một số hạn chế nhất định, một số ví dụ có thể kể đến là:
– Hạn chế năng lực sáng tạo: làm việc trên một cái bàn bừa bộn có thể giúp nâng cao khả năng sáng tạo, thế thì có lẽ ngủ trên một chiếc giường lộn xộn cũng đem lại kết quả (gần) như thế.
– Tạo môi trường cho mầm bệnh phát triển: nghiên cứu từ năm 2001 của tác giả Robert Patterson và Christopher Stewart-Patterson cho biết, một chiếc giường gọn gàng có nhiều khả năng sinh ra vi khuẩn hơn. Lý do đưa ra là khi vừa ngủ dậy, chăn gối vẫn còn nóng ẩm. Nếu được gấp lại ngay sẽ vô tình tạo ra môi trường tối và ẩm ướt giữa các lớp vải, thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn. Sự thật là mồ hôi và tế bào da chết dính lên mặt gối hoặc tấm trải khi ngủ là nguyên nhân để một số loại vi trùng, vi khuẩn sản sinh, nhưng một giải pháp khác để ngăn chặn việc này là chăm thay tấm trải và vệ sinh giường hơn một chút.
Dọn giường hay không dọn giường…
… đó là một sự lựa chọn. Việc dọn giường buổi sáng sau khi thức dậy đem lại những tác động tích cực cho sức khỏe tinh thần, năng suất làm việc, và chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy thoải mái hơn với một chiếc giường bừa bộn, thì đó cũng không phải là chuyện bất thường cả.
(Theo: Verywell Mind)
Xem thêm:
Người có trí thông minh cảm xúc cao vì sao lại được ưa thích?
Netflix và những thủ thuật tâm lý giúp hoàn thiện trải nghiệm người dùng
Màu xanh lá cây và những tác động của nó đến tâm lý con người
Thuật toán theo dõi hành vi người dùng – tác hại hay tiện ích?
Thảo luận về bài viết