Lập dị không xấu, và bạn cũng không phải người lập dị duy nhất trên đời này.
Kỳ cục, lạ thường, quái đản, lập dị, … Chúng ta có rất nhiều cái tên để gọi một con người hay một sự vật, hiện tượng khác biệt so với số đông, nhất là khi ‘cái khác biệt’ đó khiến người khác thấy ngạc nhiên, bất ngờ, kỳ lạ, “Ai lại như thế bao giờ?”
Lập dị có thể có mang nhiều ý nghĩa, nhưng không phải tất cả đều xấu. Và bạn cũng không phải là kẻ lập dị duy nhất trên đời này.
Thời đi học, Len Morse là một cậu bé nhút nhát. Hầu hết những người bạn đồng trang lứa đều xem anh là một đứa trẻ lập dị. Sự lúng túng và ngượng nghịu trong các tình huống giao tiếp xã hội đeo bám lấy Morse như một vết bẩn cứng đầu không loại bột giặt nào đánh bay nổi. Với anh, trở nên thân thiện là một điều không dễ dàng.
Mãi sau này, Morse mới xác định được một trong những lý do cho khuynh hướng ‘chống đối xã hội’ ngày bé, đó là vì anh quá nghiêm túc. Anh thường xuyên cảm thấy mình như một người trưởng thành mắc kẹt trong cơ thể một đứa bé con. Và vài đứa trẻ khác trong trường thì là những kẻ xấu tính thật sự.
Thời gian, trí tuệ, và sự lập dị
Thời gian và trí tuệ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự lập dị của mình. Bạn sẽ nhận ra rằng thực chất bạn có nhiều điểm chung với đồng loại hơn bạn tưởng, giống ngay cả những đặc điểm kỳ dị trước đây của mình.
À khoan, vậy tức có nghĩa là nó cũng không… kỳ lạ lắm?
Mối liên kết của con người được hình thành dựa trên những nhu cầu tâm lý cơ bản – chúng ta muốn được lắng nghe, được thấu hiểu, được tôn trọng, và được yêu thương. Chúng ta tìm kiếm những người giống mình, tìm kiếm nơi mà sự lập dị của mình được đón nhận, không cần biết ta tìm ra họ một cách tự nhiên hay phải gồng mình thay đổi để trở nên phù hợp trong nhóm có sẵn.
Theo một cách nào đó, tất cả chúng ta đều lập dị. Vài người chọn che giấu, một số khác lại tôn vinh khía cạnh khác biệt này. Nhưng dù lập dị công khai hay âm thầm, bạn chỉ có thể thấy thoải mái với những điều kỳ lạ của bạn thân một khi biết cách chấp nhận chúng, cho dù quá trình chấp nhận đó có vất vả hay tốn thời gian đến đâu đi nữa.
Đứa trẻ lập dị
Mỗi chúng ta là kết quả của hàng triệu triệu mảnh ghép những con người và sự việc khác nhau mình từng trải nghiệm. Tương tác đầu đời có vai trò rất lớn trong việc hình thành tính cách của một người. Theo thời gian, ảnh hưởng của chúng hòa trộn vào nhau, tạo nên chúng ta của hôm nay. Chúng có thể là một, hoặc tất cả những nhân tố sau:
Cha mẹ
Bạn bè
Tính khí
Giá trị đạo đức
Ý thức về bản thân
Đôi khi là biến cố cuộc sống (mất người thân, bố mẹ ly hôn, …)
Những nhân tố này không dừng lại, mà tiếp tục gây tác động lên chúng ta. Sự biến đổi có thể quá nhỏ để nhận biết – chúng ta không thấy mình khác gì so với hôm qua, tuần trước, tháng trước, hay thậm chí năm trước – nhưng sự thật là chúng ta luôn biến đổi không ngừng.
Trải nghiệm mà chúng ta có được theo thời gian, kết hợp với kiến thức về những chủ đề nhất định, sẽ khiến chúng ta quay lại đặt câu hỏi cho những việc làm, lựa chọn trước đây, vì kinh nghiệm và trí tuệ đã cho ta cơ hội xem xét mọi việc theo một góc nhìn mới.
Đồng thời, sự kết hợp giữa kinh nghiệm và trí tuệ cũng khuyến khích chúng ta tìm kiếm, khai phá những chân trời mới. Có thể bạn sẽ muốn thử một món ăn, đi đến một đất nước, hay cắt một kiểu tóc mà mình chưa từng nghĩ đến trước đây. Và nếu nó có bị cho là lập dị theo thước đo chung, thì đã sao chứ? Mỗi người đều có một nhịp điệu riêng để tồn tại và phát triển trong thế giới này. Nhu cầu được trở nên ‘lập dị’ của bạn chính ra lại là thứ giúp bạn tiến đến gần hơn với ‘đồng loại’ của mình, gần hơn với những điều mình thích hoặc không thích.
Những đặc điểm khác biệt
Kỳ quặc có thể đến từ những điều đơn giản và hiển nhiên, ví dụ như cơ thể. Khiếm khuyết, tổn thương, hay bệnh tật có thể vĩnh viễn thay đổi cuộc đời của một người.
Kỳ dị về thể xác là khi người bình thường mỗi bàn tay 5 ngón nhưng một bàn tay của bạn lại có 10 ngón. Kỳ dị về thể xác là khi có người phải dùng tay hoặc bộ phận khác trên cơ thể để di chuyển vì họ đã mất đi đôi chân.
Kỳ dị thể xác không phải trường hợp hiếm gặp, và ‘sự bất thường’ của họ cũng chẳng ảnh hưởng đến hòa bình thế giới. Nhưng thật không may, nó vẫn còn là cái cớ để một người ‘bị’ đối xử đặc biệt hay chịu bắt nạt.
Chúng ta còn thể hiện sự lập dị trong tư duy. Não là một cấu trúc phức tạp. Mỗi người có thể mang một bộ não với cấu tạo giống nhau, nhưng trước một thông tin cụ thể, chúng ta có thể giải thích nó theo cách hoàn toàn khác với người bên cạnh, dựa trên cách não bộ của mỗi người xử lý thông tin đó.
Ví dụ, bạn cùng hai người bạn nữa đang xem một bức tranh sơn dầu mô tả chi tiết hình ảnh con tàu đơn độc giữa đại dương mênh mông. Nhìn vào cánh buồm căng gió cùng những đợt sóng dập dềnh, người bạn thứ nhất xuýt xoa, tưởng như có thể nếm được vị mằn mặn đặc trưng của biển trong không khí. Người thứ hai thì trầm trồ thán phục cách đánh đèn trong phòng trưng bày khiến bức họa trông gần như một tác phẩm 3D.
Trong khi càng nhìn, bạn chỉ càng thấy muốn ói vì say sóng.
Khác biệt trong tính cách cũng là một thứ khiến chúng ta gọi ai đó là ‘lập dị’. Nếu từng khóc đến chết lên chết xuống khi xem Hachiko, bạn sẽ rất lấy làm khó hiểu khi biết có nhiều người xem dứt phim mà mắt ráo hoảnh. Ngược lại cũng thế, sẽ có những người không tài nào biết được bức ảnh này buồn cười chỗ nào mặc cho bạn năm lần bảy lượt giải thích.
Tính cách là một trong những thứ khiến chúng ta trở nên độc nhất. Bản thân tính cách đã vô cùng đa dạng, huống gì nó còn chịu ảnh hưởng của rất nhiều thứ có tính cá nhân khác. Bạn và cạ cứng có thể được sinh ra dưới cùng chòm sao, lớn lên trong cùng một con hẻm, đi học cùng một trường, thậm chí làm test tính cách ra cùng một kết quả, nhưng cả hai vẫn là hai cá thể độc lập và khác biệt.
Không đồng tình và khó chịu khi người khác không–giống–mình là một việc làm vô nghĩa. Nếu bạn không gây tổn hại cho ai, thì cũng đừng để ai khiến bạn phải thấy tự ti hay xấu hổ chỉ vì bạn nhìn mọi thứ khác với họ. Ngược lại cũng thế. “Don’t yuck my yum.” – Đừng chê bai những gì tôi thích, cũng đừng gọi tôi là kẻ lập dị, vì mỗi chúng ta đều có thể trở thành một kẻ lập dị theo tiêu chuẩn của người khác.
Xem thêm:
Khi mỗi chúng ta đều là một tấm gương soi cho người khác
Côn trùng có tính cách không? Có chứ!
Lợi ích “cực thích” của việc đặt ra mục tiêu
Sống chân thực, và hãy ngừng rao bán chính mình
5 giai đoạn chúng ta cần trải qua nếu muốn thay đổi
Thảo luận về bài viết