Một năm mới bắt đầu đồng nghĩa với một khởi đầu mới (hoặc ít nhất là một cái cớ để thay đổi), thế nhưng với nhiều người thuộc thế hệ millennials, chuyện năm-mới-tôi-mới là chuyện có thể xảy ra ở bất cứ ngày nào trong năm, chứ không phải chỉ vào 1/1.
Khởi đầu mới sẽ mang lại những kết thúc tốt đẹp
Khái niệm Sự khởi đầu mới và Một cuộc sống mới nay đã chẳng còn xa lạ gì, đặc biệt là với những người trẻ thuộc thế hệ millennials. Những chuyến đi “đánh dấu cột mốc”, những bức ảnh, bài báo về việc đi để trưởng thành được yêu thích và chia sẻ đầy mạng xã hội đã gieo vào đầu chúng ta một ý niệm: nếu không “lên đường”, bạn chỉ là một người hèn nhát, không dám thoát khỏi vùng an toàn, và sẽ chẳng thể nào tìm thấy chính mình giống như hàng nghìn người khác.
Thêm vào đó, văn hóa đương đại (pop culture) có xu hướng thơ mộng và lý tưởng hóa những chuyến đi với lời hứa hẹn rằng nó sẽ thay đổi cả một đời người. Liz trong Ăn, Cầu Nguyện, Yêu đã tìm lại được chính mình và học cách yêu thương bản thân sau những chuyến đi của cô. Hay Jess trong series New Girl cũng thế. Tất cả đều cho chúng ta niềm tin rằng, sẽ luôn có một kết thúc (tốt đẹp) chờ đợi mình sau mỗi chuyến đi.
Millennials và sự ám ảnh của khởi đầu mới
Millennials – những đứa trẻ thiên niên kỷ – là thế hệ sinh ra và lớn lên cùng với quãng thời gian nhân loại chuyển mình bước vào một kỷ nguyên mới. Quá trình chuyển đổi đã mang lại những công nghệ mới, ngành nghề mới, và hơn thế nữa. Những quyết định trong đời của millennials và cả của thế hệ sau đó, gen Z, đã chịu ảnh hưởng bởi thời điểm đặc biệt này.
Khác với ông bà cha mẹ trước đây, tuổi trẻ của millennials là quãng thời gian để định hình cuộc đời. Đây là lúc chúng ta dần rời xa thời thơ ấu nhưng lại chưa đến lúc ràng buộc mình với những gì ổn định. Vì thế, với nhiều người, đây là lúc thích hợp để đi tìm mình qua những cuộc dịch chuyển.
Meg Jay, một nhà tâm lý học lâm sàng, tác giả quyển Thập kỷ định hình bày tỏ quan điểm: “Có rất nhiều cánh cửa khác đang chờ đợi bạn bước qua, vậy tội gì mà chúng ta không thử?”. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh: Những người trẻ tạo được sự cân bằng giữa việc khám phá và ổn định bản thân sẽ có cá tính mạnh mẽ hơn, nhiều khả năng sở hữu một sự nghiệp triển vọng và những mối quan hệ bền vững. Họ biết kiên trì và có cái nhìn thực tế hơn so với những người có xu hướng thiên lệch về một trong hai phía.
Theo số liệu thống kê năm 2016, trong khi chỉ 20% người trẻ thuộc thế hệ millennials dịch chuyển, tức là ít hơn so với thế hệ trước nếu so sánh trong cùng độ tuổi, thì họ vẫn chiếm tới 43% tổng số người thay đổi nơi ở trong năm. Thống kê cũng chỉ ra 59% cá nhân trong độ tuổi từ 18 đến 35 hiện đang không sống ở quê nhà, và 80% đã từng chuyển chỗ ở ít nhất một lần trong đời (đó là không kể tới trường hợp lên thành phố học đại học). 41% thanh niên tới nơi ở mới nhưng không có ý định sống ở đó lâu dài, trong khi 26% quyết định dịch chuyển vì họ muốn bắt đầu một lối sống, một cuộc đời mới. Thêm một điều rất đáng chú ý, đó là lý do di chuyển. Người trẻ ngày càng có xu hướng chuyển đi vì ý thích của chính bản thân họ, thay vì những nguyên nhân mang tính truyền thống như kết hôn, hay mua nhà để ổn định lâu dài.
Một thế hệ mạng xã hội
Con người là loài có đặc tính tò mò. Chúng ta tò mò nhằm mục đích khám phá tự nhiên và tạo kết nối với những cá thể khác. Đây là thứ thúc đẩy những cuộc phiêu lưu. Sự ra đời của mạng xã hội cũng góp phần không nhỏ vào điều này. Từ những nền tảng ban đầu như Yahoo, MySpace, Flickr, đến Facebook, Instagram, hay thậm chí là những nền tảng không tập trung vào hình ảnh, thì millennials vẫn đang có trong tay công cụ “tham khảo” thuyết phục nhất.
Mặc dù chưa có đề tài khoa học chính thức nào nghiên cứu về mối liên quan giữa việc dịch chuyển và nhu cầu “sống ảo” tại những thành phố lớn hay địa điểm nổi tiếng thì vẫn không thể phủ nhận rằng, những bức ảnh, bài đăng mà chúng ta thấy hằng ngày có sức ảnh hưởng không hề nhỏ. Theo nghiên cứu của Expedia, một trong những tiêu chí quan trọng nhất để người trẻ lựa chọn địa điểm du lịch, chính là độ lung linh của nó khi “lên hình” trên Instagram. Hơn nữa, sống và làm việc ở một nơi thơ mộng / nổi tiếng / nhộn nhịp luôn là một trong những ước mơ của không ít người trẻ.
Ổn định an toàn thì nhàm chán, nhưng dịch chuyển hỗn loạn thì vô cùng nguy hiểm
Khám phá, trải nghiệm, và tìm hiểu chính mình qua những chuyến đi là một việc tích cực. Nhưng nếu không có bất kỳ quy chuẩn nào để hướng đến sự ổn định – hay nói cách khác, nếu cứ mãi di chuyển và từ chối việc ngừng lại – thì đó là một việc không nên khuyến khích.
Jennifer Tanner, một nhà khoa học phát triển ứng dụng, với nhiều công trình nghiên cứu xoay quanh sự chuyển giao trong giai đoạn trưởng thành của con người, đưa ra quan điểm: “Não bộ con người sẽ trở nên mềm dẻo và dễ thích nghi trong những năm tháng đôi mươi, để bạn có thể dễ dàng thích ứng được với điều kiện của mình.”. Khi Darwin đưa ra thuyết Chọn lọc tự nhiên với quan điểm “Loài phù hợp nhất sẽ là loài sống sót”, ông không bàn đến sự phát triển về mặt thể chất hay ngoại hình, mà chính là sự tương hợp giữa con người (loài) với môi trường sống xung quanh nó.
Sự hòa hợp – ở đây là tính ổn định – chính là một yếu tố quan trọng, nếu không muốn nói là quyết định, trong cuộc sống con người. Dẫu cho trí óc và xúc cảm của chúng ta được lập trình để đi tìm kiếm những trải nghiệm mới trong tuổi trẻ, thì Jennifer Tanner vẫn tin rằng: Hiện tượng người trẻ hiện nay không thể sống cố định ở một nơi là một thiên hướng lệch lạc.
“Tuổi trưởng thành khao khát được khám phá, được tiếp xúc với những sự chuyển giao mới, nhưng lại không giỏi trong việc đối mặt với những cam kết và ràng buộc.” Theo Tanner, sự cam kết hay ràng buộc thực chất chính là mối liên hệ của cá nhân đối với xã hội. Và khi ta cố gắng trốn tránh chúng vì sợ đưa ra những lựa chọn sai lầm, ta sẽ phải đối mặt với nỗi cô đơn và tình trạng mất kết nối với cộng đồng. Những điều này có ảnh hưởng hết sức nghiêm trọng đối với một người mới trưởng thành.
Khởi đầu mới không nằm ở những lần làm lại, mà nằm trong chính chúng ta
Về bản chất, sự khởi đầu mới đem lại cho chúng ta sự hào hứng và cảm giác tôi-làm-được như trong giai đoạn trăng mật của một mối quan hệ – khi mọi thứ đều mới mẻ và chưa ai trong cả hai người biết hết về đối phương. Sức cám dỗ của giai đoạn trăng mật hay của bất cứ một thứ gì mới tồn tại trong cơ chế sinh học của con người. Mỗi khi chúng ta tiếp nhận một thông tin mới, đi tới một thành phố mới, hay chỉ đơn giản là nhận một tin nhắn mới trong điện thoại, cơ thể ta sẽ sản sinh ra một loại hoóc môn mang lại cảm giác hạnh phúc, ở đây là dopamine.
Tuy nhiên, việc bắt đầu cuộc sống mới là một chuyện, còn làm thế nào để biến nó thành một cuộc sống tốt lại là chuyện khác. Và nếu cứ mãi bắt đầu để rồi sau đó bỏ dở, thì chúng ta cũng không bao giờ có đủ thời gian để tạo ra một kết thúc tốt đẹp nào. Đó là chưa kể với nhiều người, họ đi nhiều và khởi đầu nhiều chưa chắc vì họ thật sự mong muốn thay đổi hay tạo ra một cái gì đó mới, chỉ đơn giản do họ nghiện cảm giác trăng mật mà viễn cảnh một cuộc sống mới mang lại.
Thực tế, 22,5% những người thuộc thế hệ millennials độ tuổi 24-36 tại Mỹ vẫn còn đang sống cùng bố mẹ, và 12% trong số đó không có việc làm. Chúng ta đâu thể đổ mọi thứ cho lý do tôi-không-tìm-thấy-chính-mình? Bất kể chuyện gì cũng có giới hạn. Bạn có thể dùng cả đời để học, nhưng bạn chỉ đến trường trong một quãng thời gian nhất định. Bạn có thể giữ mãi cho mình tâm hồn trẻ trung (đó là điều đáng quý), nhưng tất cả chúng ta không thể làm trẻ con mãi mãi. Tuổi trẻ cho chúng ta quyền được khám phá, được thử nghiệm, được sai, được làm lại, nhưng đến một độ tuổi nhất định, mọi chuyện sẽ phải thay đổi.
Kết
Hành trình khám phá cuộc đời, dù cho mục đích của nó là để tìm kiếm bản thân, để thử nghiệm mọi thứ, để có một việc làm yêu thích, có nơi ở phù hợp, hay để đi tìm tình yêu đích thực đời mình, chỉ trở nên thật sự ý nghĩa nếu nó góp phần giúp chúng ta trưởng thành hơn, dám đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Sự thay đổi mạnh mẽ và thuyết phục nhất không nằm ở thành phố ta muốn đến hay những người ta sắp gặp gỡ, mà nó nằm trong chính mỗi chúng ta.
Tham khảo:
The Millennial Obsession With Starting Over – Rainesford Stauffer
More and More Millennials Are Living at Home With Mom and Dad – Kinsey Grant
Millennials Obsession With Starting Over (Evolve)
Thảo luận về bài viết